Over vrijheid en vogels

Vake, ze zingt weer…,” klonk het op avonden dat ik de slaap niet kon vatten. Dan zong ik slaapliedjes voor mezelf. En ergerde mijn grote zus zich blauw. Zingen bezorgde altijd ontspanning. En nog meer was het de poort tot mijn fantasie: terwijl ik zong verdween de wereld rondom mij en kon ik hem meer dan 100% aan. Ik werd er groter van en straffer. Ik durfde dromen dat (ik) alles kon en vergat al wat me restricties opleverde. Een ‘vrijheidszanger’, dat ben ik dus altijd geweest: in koren, muziekgroepjes, op de jeugdbeweging, thuis in de badkamer met diezelfde zus, noem maar op.

Maar tegenover het mijne staan ontelbaar veel verhalen van mensen die ooit gehoord hebben dat ze beter niet meer luidop zouden zingen. Die laten zich kenmerken door gezaghebbende personages, uitsluiting en teleurstelling. Als gevolg parkeren de Duupjes van deze verhalen hun zanglust jarenlang op een verborgen plek: in het handschoenkoffertje van de auto of in de badkamer achter de tandenborstels. Er kleeft een grote geheimhoudingssticker op hun goesting om voluit zingend van zich te laten horen. Maar weet je wat er gebeurt wanneer je voor die fragiele zangvogels een nest bouwt waarin ieders stem even hoorbaar mag zijn? Wanneer je duidelijk stelt dat alles kan en niets moet? En dat je weer gewoon mag genieten van het laten klinken van je gemoed? Ik vertel het je graag.

Zenuwziek

Hoe Allez, Chantez! ontsproot aan het brein van Laila en mezelf, is intussen veelvuldig omschreven. Wat minder mensen weten, is dat de eerste tien zangsessies mijn houvast waren en mijn maandelijks doel om er te staan. Onder de mentale druk van een knetterende zenuwziekte had m’n lijf erg te lijden en een hele tijd gaven die sessies me enig perspectief op herstel. Op die momenten voelde ik waar ik goed in ben, waar ik belang aan hecht, waar ik gelukkig van word, waar ik nood aan heb, enzovoort. En nog meer: ze toonden me beelden over waar ik naartoe wil en waar ik me mee wil bezighouden. Dankzij Allez, Chantez! weet ik ook wat ik wil bijdragen aan onze maatschappij. In dat project heb ik mijn eigen motor ontdekt voor alle initiatieven die ik neem, hoe groot of klein ze ook zijn.

Een veilig nest vol zangplezier

Ik wil een plek creëren waar mensen zichzelf kunnen zijn. Een plek waar ze niet eens kúnnen nadenken over wat een ander van hen denkt. Een plek waar ze kwetsbaar durven zijn omdat ze weten dat alle anderen rondom hen zich even kwetsbaar opstellen.

Oh nee, ik moet mijn mond opendoen en daar dan een geluid door laten stromen en dan gaat iedereen het horen wanneer ik een fout maak.”

Om te zingen moet je risico’s nemen.

Over die kwetsbaarheid mocht ik vorig jaar op TEDxGhent vertellen.

Zo een plek creëren onze zangcoaches keer op keer. Gisteren liet ik voor de 137-ste keer tientallen of honderden of zelfs duizenden mensen samen zingen. En bij dat besef schieten er ineens enkele bedenkingen door mijn pen:

  • Eigenlijk startten wij dit project op omdat we zelf nood hadden aan zo’n plek waar alles kan en niets moet.
  • Pas na enkele sessies viel het ons op hoeveel contact mensen als vanzelf met elkaar maken van zodra ze samen gezongen hebben.
  • Na de eerste sessie vroegen mensen ons al of we een spaarvarken hadden voor hun vrije bijdrage.
  • Van alle varkens ben ik het gelukkigste: mijn staart begint spontaan te krullen wanneer ik bedenk dat ik elke maand honderden vrijheidszangers alles laat vergeten van zodra ze zich veilig genoeg wanen om voluit te zingen. En alsof dat nog niet genoeg is, besef ik maar al te goed dat ik bevoorrecht ben omdat ik van dit project mijn beroep heb kunnen maken.

Voltijds laborant

Alle pitsblaren ten spijt, het is zo: binnenkort werk ik al 4 jaar voltijds aan Allez, Chantez! Ik moet er haast om blozen, gewoon omdat het zo leuk is. Hard werken, dat wel. En strijden, dat ook. Maar de voldoening die deze job me schenkt geeft mij bakken energie. En dan zwijg ik nog over de vele ontmoetingen met fijne mensen en onverwachte leerkansen.

Immers, zonder het te beseffen, stapte ik jaren geleden een laboratorium binnen. Wist je dat Allez, Chantez! als simpel concept aanving: “We organiseren elke maand een gratis zangsessie en halen aan het eind van het zangjaar alle fondsen op die we nodig hebben voor een komend zangjaar. Als dat niet lukt, dan stoppen we ermee.” Echt waar, dat was ons uitgangspunt. Maar omdat we binnen dat kader alles voor mogelijk hielden, stonden we open voor een constante dialoog met onze achterban. Wij leren van hen in welk opzicht ons project relevant kan zijn en hoe we het duurzaam kunnen ontwikkelen. En alles wat we van hen leren, vertaal ik nu al 4 jaar in structuren die ofwel met ondernemerschap te maken hebben, ofwel met maatschappelijk engagement. Enkele voorbeelden van dingen die we geleerd hebben:

  • Aan het begin van een sessie nemen we even de tijd om elkaar te groeten zodat de zangers weten wie er dicht bij hen staat (en hen dus horen kan).
  • Een langzame opbouw met enkele liedjes die 80% van de zangers kent is nodig om een veilige sfeer op te bouwen.
  • Een spaarvarken voor vrije bijdragen moet je aan de uitgang van de zaal laten aanbieden door een eersteklas enthousiasteling.
  • Onze fans willen ook samen zingen met hun eigen vrienden, collega’s en familie.
  • Mensen willen bijdragen met wat ze kunnen missen: geld, tijd, expertise of een netwerk. Je moet hier de opportuniteiten van inzien en daar instrumenten voor ontwikkelen.
  • En ook: cash is bijna passé.

Hebben jullie een digitaal spaarvarken? Ik wil graag wat geld sponsoren, maar heb geen cash bij.”

Menig zanger na onze zangsessies

Toen wij na de eerste sessie dachten: “Nee nee, we halen maar één keer per jaar geld op” kwam ons publiek van het eerste uur zowat in opspraak. Op hun vraag kochten we een minispaarvarken dat al snel belachelijk klein bleek. Het werd een groter exemplaar en een bankrekening. En sindsdien is alles anders.

Gratis (?) zangsessies

Enerzijds leerden we door met ons publiek in gesprek te gaan hoe we fondsen kunnen werven voor ons project. Anderzijds leerden we wat iets kost. Benieuwd? Wel, een reeks van 10 zangsessies in een stad kost ons een kleine 10.000 euro. Met dat bedrag betalen we onze zangcoaches en projectmedewerkers en de kosten voor drukwerk, logistiek en auteursrechten. En wat je misschien ook niet wist, is dat de steun van onze lokale partners onontbeerlijk is: zonder onze zaal- en toeleidingspartners geen duurzame zangwerkingen. Wat een geluk dat zij inzien dat we samen aan dezelfde doelstellingen kunnen werken als we vanuit onze sterktes naar opportuniteiten kijken.

Een reeks van 10 zangsessies in een stad kost ons een kleine 10.000 euro.”

Vind je dat veel of weinig? Ik ben benieuwd.

‘Ain’t no sunshine’ in de Parnassuskerk, daar waar ons avontuur begon.

Natuurlijk is 10.000 euro veel geld, maar de werkelijke prijs van zo’n evenement kan tien keer zo groot zijn als je effectief alle kosten voluit zou moeten betalen. Ik schat dat het dan zelfs onbetaalbaar wordt en er van gratis zangplezier geen sprake kan zijn. “Maar moet dat dan per se gratis? Ik wil gerust elke keer 1 / 2 / 5 / 10 euro betalen.” Ook die uitspraak horen we regelmatig. Maar wist je dat zelfs 1 euro een drempel vormt voor veel mensen? En dat wij er daarom voor kiezen om die drempel niet op te trekken? Wij gaan immers voor zangplezier voor iedereen. Voor geen gedoe aan de inkom. Voor een anonieme aankomst op ons evenement. Voor toegankelijkheid pur sang. En daar zijn wij trots op.

We hebben geleerd dat je zo’n enorm bedrag kan ophalen als je geïnteresseerden informeert over de mogelijkheden om hun steentje bij te dragen. En dat je er altijd van moet uitgaan dat iedereen mag geven wat hij missen kan.

Zin om bij te dragen?

  • Installeer de Payconiq-app op je smartphone en zoek ‘Allez, Chantez!’ bij de winkels. Kies dan voor je favoriete zangwerking of voor de algemene werking.
  • Liever een overschrijving naar onze bankrekening? BE27 7360 5969 4773 (KREDBEBB).
  • Natuurlijk blijven onze spaarvarkens op post: Porkie in Gent, Spekkie in Kortrijk en Boudezwijn in Leuven.
Een nieuwe manier om bij te dragen aan Allez, Chantez! = Payconiq by Bancontact.

Jouw bijdrage is belangrijk. Ze geeft zuurstof aan het project en zorgt dat we op een professionele manier kunnen werken. Ze maakt dat we überhaupt zangsessies kunnen blijven realiseren, zelfs zonder enige groeiambitie.

Maar minstens even belangrijk vind ik jouw verhaal. Als ik je vertel dat Allez, Chantez! mijn nieuw begin was, mijn eerste kindje dat ik samen met een vriendin op de wereld heb gezet, mijn drijfveer om mijn talenten te blijven investeren in een betere wereld… heb jij dan ook iets te vertellen tegen mij? Welk lied klinkt er dan door jouw hoofd? Wat voor vogel ben jij eigenlijk?

Laat het me weten via wijluisteren@allezchantez.be. En hopelijk tot zings!